Norman Leto

ur. 1980 r., Bochnia Zobacz dzieła Artysty →

Urodzony jako Łukasz Banach. Samouk z dziedziny malarstwa, filmu i nowych mediów. Podstaw malarstwa uczył się od Zdzisława Beksińskiego, z którym zawarł korespondencyjną znajomość.

W 1989 r., w wieku 9 lat, zaczął używać komputera Atari do pierwszych cyfrowych rysunków. W wieku 14 lat (1994 r.) zaczął tworzyć pierwsze krótkie wideo przy pomocy komputera Commodore Amiga. Rozwijał jednocześnie analogowe techniki rysunku i klasycznej animacji. W wieku 19 lat (1999 r.), na długo przed przyjęciem pseudonimu „Norman Leto”, zaprzyjaźnił się ze Zdzisławem Beksińskim. Znajomość ta, głównie korespondencyjna, pozwoliła poznać podstawy warsztatu malarskiego.

Łukasz Banach nigdy nie był formalnie edukowany w dziedzinach plastycznych, a edukację zakończył na poziomie liceum o profilu informatycznym – zrezygnował z egzaminu maturalnego i nie podjął żadnych dalszych studiów. Beksiński został zamordowany w lutym 2005 r., ich znajomość została nagle przerwana. Nieco ponad rok później Banach przyjął pseudonim – jego pierwsza wystawa jako „Norman Leto” odbyła się w 2007 r. w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Tego samego roku pracował z Krystianem Lupą nad materiałami wideo do sztuki „Factory Two” opowiadającej o słynnej fabryce Andy’ego Warhola.

W 2009 r. Norman Leto wyjechał do Nowego Jorku gdzie dokończył częściowo autobiograficzną powieść „Sailor”, jednocześnie pracując nad scenariuszem do pełnometrażowego filmu pod tym samym tytułem. Premierowy pokaz filmu „Sailor” odbył się w 2010 r. podczas 10. edycji festiwalu Era Nowe Horyzonty we Wrocławiu. Pomimo braku zainteresowania twórcy w profesjonalnej dystrybucji filmu, art-house’owy „Sailor” został bardzo dobrze przyjęty na festiwalach w kraju i za granicą, m.in. na Biennale of Sydney i na Bradford International Film Festival w Anglii. Według filmweb.pl film utrzymuje ocenę 7,6/10 (dane na 08/2021). Obecnie film znajduje się w kolekcji Museum of Contemporary Art Krakow (MOCAK) oraz kilku prywatnych kolekcjach sztuki wideo.

W 2010 r. artysta przeprowadził się do Warszawy. Dwa lata później, poza powstającymi seriami prac malarskich, Leto rozpoczął pracę nad drugim pełnym metrażem. Film „Photon” ukazuje historię zjawiska życia od początku znanej nam historii. W rolę narratora i naukowca opowiadającego tę historię wcielił się Andrzej Chyra. Europejska premiera filmu odbyła się w Kopenhadze na festiwalu CPH:DOX* w 2017 r. Premiera amerykańska odbyła się w tym samym roku na jednym z największych na świecie festiwali dokumentu HotDocs Toronto. Polska premiera miała miejsce w sierpniu tego samego roku, na 17. edycji festiwalu T-Mobile Nowe Horyzonty. Film znalazł się w głównym konkursie.

W styczniu 2017 r., autor pracując nad nową serią autobiograficznych obrazów, rozpoczął pracę nad kolejnym scenariuszem o roboczej nazwie „Pilot”. Historia ukazuje wydarzenia z 11 września 2001 r. z unikalnej perspektywy amerykańskich pilotów przechwytujących. W czerwcu 2017 r. Norman Leto pojawił się w wideoklipie „I Promise” grupy Radiohead.

W lipcu 2020 r. film „Photon” trafił do dystrybucji na cyfrowej platformie Netflix, zyskując szerszą popularność. Premiera kolejnego filmu, „Pilot” jest zaplanowana na 2023 r.

Filmografia:
2017
„Photon”, 107 min.

IMDB: Przejdź na stronę
Filmweb: Przejdź na stronę

2010
„Sailor”, 100 min.

IMDB: Przejdź na stronę
Filmweb: Przejdź na stronę

Wybrane pokazy i festiwale:
2017 – CPH:DOX*, Kopenhaga, Dania (premiera światowa i europejska)
2017 – HotDocs, Toronto, Kanada (premiera amerykańska)
2017 – T-Mobile Nowe Horyzonty, Wrocław (premiera polska)
2017 – Open City IFF, Londyn, Wielka Brytania
2017 – Gdynia IFF, Gdynia
2017 – Sydney Antenna IFF, Sydney, Australia