Andrzej Szewczyk

Artysta współczesny, uprawiający malarstwo, rzeźbę, rysunek, tworzący instalacje przestrzenne i książki artystyczne. Znany m.in. z autorskiej metody stemplowania ołowiem w drewnie. Cała jego twórczość była nieustannym kwestionowaniem i rozszerzaniem granic sztuki.

Studiował edukację artystyczną na Uniwersytecie Śląskim w Cieszynie w latach 1974-1978. Mieszkał i pracował do końca życia w pobliskich Kaczycach Górnych – z dala od centrów artystycznych. Już w 1977 r. zaczął wystawiać w słynnej warszawskiej Galerii Foksal, z której środowiskiem związał się na ponad 20 lat.

Na pierwszej wystawie w Galerii Foksal pokazał „Malowidła z Chłopów” – proste podziały geometryczne ścian domów rybaków ze wsi Chłopy koło Mielna w skali 1:1. W ten sposób artysta pokazał, że malarstwo sprowadza się dla niego do czynności malowania. Później coraz bliższa stawała mu się prawosławna kultura pisania ikon – właśnie wtedy malowanie zastąpił pisaniem.

Jednym z przejawów jego „pisania” sztuki były skrawki kolorowych ołówków ułożone na podłodze lub składane w obrazy. Pierwszą taką pracę artysta pokazał w 1981 r. – pokrył całą podłogę warszawskiej Galerii Foksal. Kolejną metodą pisania była jego autorska metoda tworzenia ołowiem w drewnie. Tak powstał m.in. cykl „Pomniki listów F. Kafki do F. Bauer” (w latach 1981-1984).

Poezja ołowiu. Prosta uroda strachu. Prosta uroda LĘKU, SMUTKU. Ołów jest trucizną. Zawsze zestawia mi się w pamięci ze śmiercią. Z martwym nie tylko niezdolnym do dalszej przemiany (fizyka), ale z martwym po ludzku: z zabitym, zatrutym, zaszczutym…
– artysta o swoim pisaniu ołowiem w drewnie

Tę samą metodę ołowianych stempli na drewnie artysta zastosował w instalacji „Biblioteka – bazylika”, jednak w tym przypadku 21 dębowych tablic ustawił na warstwie soli w trzech rzędach po siedem, jeden za drugim. W ten sposób powielił charakterystyczny układ bazylikowy, w którym środkowa nawa jest wyższa od dwóch bocznych. Techniki drewniano-ołowianej Szewczyk używał do końca życia.

Artysta tworzył także pisano-malowane rysunki wykonywane bezpośrednio na kartach książek. Pierwszym był tajemniczy „Manuskrypt alchemiczny” (z lat 1981-1983), który powstał na stronach niemieckojęzycznej encyklopedii chemicznej z lat 30. XX w. Szewczyk zasłaniał drukowane pismo rzędami czarnych plam z obrysem. Książki stawały się też w jego twórczości obiektami zatopionymi w ołowiu i wosku (np. „Słownik” z 1994 r.).

Zrobienie czegoś nowego w sztuce jest łatwe, o wiele łatwiejsze niż powtarzanie się. Powtórzyć się – to cud! Cudowność powtórzenia czegokolwiek jest tak znikoma, że prawie żadna. Powtórzyć nie tylko gest (choć i to), ale powtórzyć siebie w sztuce…
– artysta o sztuce współczesnej

WYBRANE WYSTAWY INDYWIDUALNE:
1971 – „Malowidła na lustrach” – Galeria Meamnus, Sosnowiec
1973 – „Malarstwo jest widoczne” – Uniwersytet Śląski, Cieszyn
1978 – „Malarstwo z Chłopów” – Galeria Foksal, Warszawa
1979 – „4 książki” – Galeria Foksal, Warszawa
1981 – „3 Polish Artists” – Air Gallery, Londyn
1981 – „5 stron świata” – Galeria Foksal, Warszawa
1981 – „Przestrzeń zawsze ta sama, czy rośnie czy maleje” – Galeria Foksal, Warszawa
1984 – „Pomnik listów F. Kafki do F. Bauer” – Galeria Foksal, Warszawa
1985 – „Manuskrypty” – Galeria Foksal, Warszawa
1986 – Galeria 72, Chełm
1987 – „Biblioteka – bazylika” – Galeria Foksal, Warszawa
1988 – Muzeum Sztuki, Łódź
1989 – „Biblioteka – bazylika” – Galeria Krzysztofory, Kraków
1989 – „Under the Volcano” – Galeria Altair, Turyn
1990 – „Manuskrypty” – Galeria Starmach, Kraków
1991 – „3 Biblioteki” – Galeria Arsenał, Białystok
1992 – „Malarstwo” – Galeria Kronika, Bytom oraz Galeria Foksal, Warszawa
1993 – „Biblioteki – nowe woluminy” – Galeria Krzysztofory, Kraków
1994 – „Latający uniwersytet” – Galeria Miejsce, Cieszyn
1994 – „Utwory kameralne” – Galeria Starmach, Kraków oraz Ucher Galerie, Kolonia
1995 – „Plumbografie” – Galeria Miejsce, Cieszyn
1995 – „…calamum in mente tinquebat…” – Galeria Kronika, Bytom
1996 – „…calamum in mente tinquebat…” – BWA, Katowice
1996 – „Manuskrypty dla Titivilitariusa” – Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała
1998 – C.E.A.C.A. Sielska Gallery, Strasburg
2000 – „Manuskrypty” – Galeria Stefan Szydłowski, Warszawa
2001 – „Andrzej Szewczyk 1950-2001” – Galeria Muzalewska, Poznań
2002 – „Wspomnienie” – Galeria Szara, Cieszyn
2007 – „Malarstwo na lustrach Andrzeja Szewczyka” – Galeria Foksal, Warszawa
2007 – „Andrzej Szewczyk. Prace z kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Górnośląskiego” – Muzeum Górnośląskie, Bytom
2007 – „Andrzej Szewczyk. Malowidła z Chłopów”, Muzeum Górnośląskie, Bytom

WYBRANE WYSTAWY ZBIOROWE:
1980 – 11. Biennale des Jeunes Artistes – Centre Georges Pompidou, Paryż
1981 – 16. Biennale w Sao Paulo
1982 – 12. Biennale des Jeunes Artistes – Centre Georges Pompidou, Paryż
1985 – „4 Foksal Gallery Artists” – Richard Demarco Gallery, Edynburg
1986 – „Kunst uit Polen” – Galerie Nouvelles Images, Haga
1986 – „Geometry and Expression” – Parko Eleftherias, Ateny
1988 – „Rzeźba w ogrodzie” – ogród SARP, Warszawa
1988 – „Polish Realities” – Third Eye Center, Glasgow;
1988 – Biennale of Sydney – Art Gallery of New South Wales, Sydney
1989 – „Wurzeln Treiben” – Kutscherhaus, Berlin
1989 – „Vision and Unity” – Van Reekum Museum, Apeldoorn
1990 – „Polnische Bucher und Kunstverlage der Achtziger” – Kampnagelfabrik, Hamburg oraz Kunstpalast, Duesseldorf
1991 – „Kolekcja sztuki XX wieku w Muzeum Sztuki w Łodzi” – Galeria Zachęta, Warszawa
1992 – „Książki i strony” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
1992 – „Muzeum Sztuki w Łodzi 1931-1992” – Musee d’Art Contemporain, ELAC, Lyon
1993 – „Miejsca” – Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Częstochowa
1994 – „Pustynna Burza” – Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Katowice
1994 – „Europa, Europa” – Kunst- und Austellungshalle der BRD, Bonn
1997 – „Art from Poland 1945-1996” – Mucsarnok, Budapeszt
1998 – „W poszukiwaniu straconej litery” – Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko
1999 – „Pełzająca rewolucja” – Galeria Foksal, Warszawa
2000 – „Nie-wyobraźnia” – Galeria Miejska, Wrocław
2000 – „W kręgu Kroniki” – Galeria Arsenał, Białystok
2001 – „Wokół znaku” – Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Katowice
2002 – „artEfakty” – Galeria Kronika, Bytom
2003 – „Katowicki underground artystyczny po 1953 roku” – BWA, Katowice
2007 – „GK Collection #1” – Galeria Stary Browar, Poznań
2009 – „Kolekcja. 20 lat Galerii Starmach” – Muzeum Narodowe, Kraków
2010 – „Obraz kolekcji” – Galeria Arsenał, Białystok