Marek Chlanda
Rysownik, grafik, rzeźbiarz, performer, autor instalacji, pedagog. Ukończył Wydział Grafiki krakowskiej ASP (w 1978 r.), gdzie później był pedagogiem (w latach 1980-1982). Następnie wraz ze studentami uczelni w norweskim Bergen realizował eksperyment tzw. podróżującej akademii (w latach 1983-1984). Wykładał też w filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie (w latach 1986-1988).
Debiutował w połowie lat 70. XX w. jako rysownik. Od początku interesował go problem procesu, łącząc swe serie rysunkowe z formami takimi jak performance, koncert czy dokumentacja. Eksperymentował też z formą, włączając w obręb prac na papierze różne obiekty, np. kawałki futra, sznury, drewniane klocki i listewki, itp. Od tego przeszedł płynnie do tworzenia instalacji. Jedną z najważniejszych w swojej karierze pt. „Epifanie” pokazał na Biennale Młodych w Paryżu w 1980 r.
W serii „kompozycji analogowych” z lat 90. XX w. skupił się na relacjach międzyludzkich, czyniąc to w swój charakterystyczny, tajemniczy i aluzyjny sposób. Chlanda zazwyczaj pracuje nad seriami – jak sam mówi „rodzinami”. Przygotowania do każdego cyklu wymagają dużo czasu i są pracochłonne: artysta tworzy je systematycznie, precyzyjnie planując, zapełnia notatniki, rysuje, oddaje się lekturze. Kiedyś często zmieniał miejsca, w których żył i pracował, dzisiaj podróżuje raczej w myślach, czego efekty można zobaczyć w jego twórczości.
Powstałe między czerwcem 2006 r. a grudniem 2007 r. „Beatyfikacje” artysta określał jako rozstanie z wiekiem dwudziestym. Składają się na nie 74 obrazy na płótnie oraz 42 obrazy na papierze, a także notatki powstałe przy ich tworzeniu. Dzieło składa się z siedmiu sekwencji, a wchodzące w ich skład grupy obrazów dedykowane są piętnastu osobom: myślicielom i filozofom (np. Ludwig Wittgenstein), malarzom (np. Andrzej Szewczyk), rzeźbiarce Katarzynie Kobro, czy poecie i reformatorowi teatru Jerzemu Grotowskiemu.
Symboliczne przejście w nowe stulecie Chlanda pokazał w projekcie „Tranzyt”. To seria obrazów powstała w latach 2009–2010. Artysta analizował wspomnienia ze swojej pamięci poprzez cytaty z kultury wizualnej, mieszał kompozycje realistyczne z abstrakcyjnymi, pokazywał swoje wizje i zabierał w podróż ze swoimi myślami.
„Tranzyt” to bycie w przelocie, stan przelotowy, ale i miejsce przechodnie, czasownik przechodni – tranzytywny. W tym konkretnym przypadku to studium przelotności, a może też ulotności, prowadzone w zwolnionym tempie
– Marek Chlanda o projekcie „Tranzyt”
Artysta ma na swoim koncie kilkadziesiąt prezentacji indywidualnych, wśród nich wystawę w Muzeum Sztuki w Łodzi w 1985 r. czy udział w wystawie „Miejsca rzeźby. Beuys, Chlanda, Rabinowitch” w Muzeum ASP w Warszawie w 1988 r. Uczestniczył także w wielu wystawach zbiorowych. W 1997 r. został pierwszym laureatem prestiżowej Nagrody Fundacji Nowosielskich.
WYBRANE WYSTAWY:
1980 – XII Biennale Młodych, Paryż
1982 – XIII Biennale Młodych, Paryż
1982 – 12th Biennale of Sydney
1988 – „Polish Realities”, Glasgow
1991 – „Positionen Polen”, Berlin
1992-93 – „Nowoczesna rzeźba polska 1955-1992”, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko
1994-95 – „Rysa w przestrzeni”, Martin Gropius Bau w Berlinie oraz Galeria Zachęta w Warszawie
1994 – XXII Biennale Sztuki, São Paulo
1997 – „Sztuka z Polski 1945-1996”, Budapeszt
2003 – „Kodeks Nadwiślański”, Galeria Foksal, Warszawa
2004 – „Pamiętniki Boga” Galeria Foksal w Warszawie oraz Galeria Starmach w Krakowie
2004 – „Zaświaty”, Galeria Foksal, Warszawa
2005 – „Porządek”, Galeria Muzalewska, Poznań
2006 – „Sześć dni”, Galeria Foksal, Warszawa
2009 – „Beatyfikacje”, Muzeum Narodowe w Poznaniu
2009 – „Życie zewnętrzne” Galeria Starmach w Krakowie oraz Galeria Muzalewska w Poznaniu
2012 – „Tranzyt”, MOCAK Muzeum Sztuki Współczesnej, Kraków
2012 – „Uzdrowisko”, Galeria Foksal, Warszawa
2013 – „Uzdrowisko”, Galeria Muzalewska, Poznań
