Mariusz Kruk

Jeden z najbardziej wszechstronnych polskich artystów współczesnych. Maluje obrazy, rysuje, tworzy instalacje przestrzenne i obiekty. Wydał też kilka tomików poezji, pisze bajki i opowiadania, interesuje go filozoficzna refleksja o sztuce.

Studiował malarstwo w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie ASP), dyplom uzyskał w 1982 r. w pracowni prof. Jerzego Kałuckiego. W latach 1983-1994 był wykładowcą macierzystej uczelni. W 1983 r. założył grupę artystyczną Koło Klipsa, z którą był związany do 1987 r. W latach 1995-2002 mieszkał na południu Francji. Obecnie mieszka i pracuje w Poznaniu. Wykłada malarstwo w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych.

Zaczął od rysunku, następnie odkrył dla siebie malarstwo, a pierwsze obiekty zaczął tworzyć w 1982 r. W teoretycznej pracy dyplomowej pt. „Zdarzenia” zarysował swoje credo artystyczne, w którym kładł nacisk na antyintelektualizm, estetyzm, wyobraźnię i przywoływanie świata dzieciństwa. W tym okresie powstały także jego wczesne teksty poetyckie, które stanowią integralną część jego twórczości artystycznej.

W latach 80. XX w. był inicjatorem, współzałożycielem i liderem poznańskiej grupy artystycznej Koło Klipsa. Stał się wtedy znany przede wszystkim jako twórca obiektów przestrzennych, tzw. „sytuacji” w przestrzeni, czy „poezji przestrzeni” – dzieł zaliczanych przez krytykę do tzw. rzeźby postmalarskiej. Większość jego artystycznej aktywności była związana z realizacjami grupy, prezentowanymi pod postacią wspólnych prac, przygotowywanych specjalnie na kolejne wystawy. W parateatralnych narracyjnych wystąpieniach Koła Klipsa dzieła Kruka przywodziły na myśl świat dziecięcej fantazji, a zarazem generowały nowe znaczenia i stany świadomości. Z tego czasu pochodzi kilka ważnych rzeźb artysty: fragment krzesła z trawą w miejscu siedzenia i leżącym na podłodze drewnianym odbiciem tej formy („Bez tytułu / Krzesło”, 1984 r.), ulepiony z błota „Rycerz z tępym mieczem” (1986 r.) oraz trójnogi człowiek z ziemi, trzymający w wyciągniętej ręce lustrzaną gwiazdę (1987 r.). Artysta używał głównie pospolitych, organicznych materiałów oraz przedmiotów gotowych, pochodzących wprost z życia codziennego. Równolegle malował i wykonywał rysunki, które często stanowiły zapis pomysłu realizowanego później w rozwiniętej formie przestrzennej.

Zależało mi na zminimalizowaniu granicy między sztuką a przedmiotem. Nie lubię słowa sztuka. To bardzo wielkie słowo i często nadużywane. Dlatego wolę określenie: „sytuacja”, „poezja przestrzeni”. Do dziś zależy mi, aby widzieć stół, krzesło, obrus, to co zwykłe, inaczej. […] Moje instalacje są literackie. I zawsze jest w nich droga od szczegółu do ogółu, od detalu do uniwersum.
– artysta o swojej twórczości

W najnowszych obrazach, malowanych mocnymi wyrazistymi kolorami pojawiają się stylizowane ornamenty zestawione z fantastycznymi formami zwierzęcymi i roślinnymi.

Prace Kruka znajdują się w zbiorach i kolekcjach państwowych oraz prywatnych m.in. w: Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowym w Poznaniu, Museum van Hedendaagse Kunst w Gandawie (Belgia), Fond National d’art. Contemporain w Lyonie (Francja), Kunsthalle Bremen (Niemcy), Museum Würth w Künzelsau (Niemcy), Wilhelm Lehmbruck Museum w Duisburgu (Niemcy) oraz w kolekcjach City Almere, Fundacji VOX-Artis, Kolekcji Kulczyk Fundation, Zachęty Narodowej Galerii Sztuki i Kolekcji Sztuki PKO Banku Polskiego.

WYBRANE WYSTAWY INDYWIDUALNE:
1983 – „Zderzenia”, Galeria Akumulatory 2, Poznań
1984 – Galeria Krzysztofory, Kraków
1989 – „Potatos”, BWA, Poznań
1991 – „Nie pokoje”, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
1992 – Kunstverein, Arnsberg
1993 – „Objekte und Plastiken”, Kunst-Werke, Berlin
1994 – Galerie Etienne Tilman, Bruksela
1996 – „Mariusz Kruk – Objekte und Installationen”, Wilhelm Lehmbruck Museum, Duisburg
1996 – „Mariusz Kruk – obiekty i instalacje”, Muzeum Sztuki, Łódź
1997 – „Pastele i rysunki”, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
1998 – Kunsthalle, Brema
2003 – „Malarstwo”, ABC Gallery, Poznań
2004 – „Mariusz Kruk – wystawa retrospektywna”, Muzeum Narodowe, Poznań; ABC Gallery, Poznań; Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa oraz Państwowa Galeria Sztuki, Sopot

WYBRANE WYSTAWY ZBIOROWE:
1982 – „Jeune Expression”, Grand Palais, Paryż
1986 – „Polish Painting”, Richard Demarco Gallery, Edynburg
1987 – „Co słychać?”, dawne Zakłady Norblina, Warszawa
1988 – „Bruno Schulz”, Pawilon SARP, Warszawa
1988 – „A teraz rzeźba”, Pawilon SARP, Warszawa
1988 – „Rzeźba w ogrodzie”, Ogród SARP, Warszawa
1989 – Metaphisical Visions Middle Europe, Artists Space, Nowy Jork
1990 – „Galerie lat osiemdziesiątych”, Galeria Zachęta, Warszawa
1991 – „Magowie i mistycy”, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
1992 – „Documenta IX”, Kassel
1994 – „EV + A. Exhibition of Visual Art”, Limeck, Islandia
1997 – „Art from Poland 1945-1996”, Mucsarnok, Budapeszt
1997 – „Sitzen. Eine Betrauchtung der bestuhlten Gesselschaft”, Deutsches Hygiene-Museum, Drezno
2000 – „Die Inszenierung der Natur”, Museum Wurth, Kunzelsau

TOMIKI POEZJI:
1997 – „Barimona”, Poznań
1999 – „Mutanci i Miglance”, Wyd. Obserwator, Poznań
2003 – „Kulomiotka”, Art & Business Club, Poznań