Mikołaj Smoczyński

Malarz, rysownik, performer i twórca instalacji. Zaliczany do najwybitniejszych polskich twórców współczesnej sztuki. W swojej twórczości był zainteresowany dialogiem między przestrzenią, materiałem, procesem i doświadczeniami.

Studiował w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego) oraz w Instytucie Wychowania Artystycznego UMCS w Lublinie. Dyplom uzyskał w 1979 r. i w tym samym roku rozpoczął pracę na uczelni.

Jego twórczość artystyczna obejmowała m.in. instalacje, obrazy i grafiki oraz czarno-białe fotografie kreacyjne. Wystawiano je w galeriach i na wystawach na całym świecie, w tym w Paryżu, Frankfurcie, Kopenhadze, Berlinie, Lyonie czy San Diego. Ponadto był jurorem na krajowych wystawach sztuki.

Artysta poszukiwał nowego malarstwa, które dokonywało się poza tradycyjnie rozumianym płótnem naciągniętym na krosno. Zajmował się także rysunkiem (w 1992 r. otrzymał Grand Prix V Międzynarodowego Triennale Rysunku we Wrocławiu) i fotografią, w której nawiązywał do tradycji abstrakcjonizmu. Z czasem przeszedł do tworzenia obiektów i instalacji artystycznych. Prace budował na przemyślanej i konsekwentnej filozofii sztuki, na relacjach dzieła i jego materii do miejsca, w jakim powstaje, do czasu i przestrzeni oraz kontekstów i sensów jego zaistnienia.

Pracuję z prostymi, zwykłymi materiałami, aby zmienić kontekst rzeczywistości, pokazać bogactwo zwykłej realności np. za pomocą relacji między podłogą a ścianą.
– artysta o swojej twórczości

Smoczyński został nagrodzony m.in. Nagrodą Artystyczną im. Stanisława Wyspiańskiego (1990 r.) oraz Grand Prix Międzynarodowego Triennale Rysunku w Katowicach (1991 r.). Otrzymał także prestiżowe stypendia Soros Foundation, Jurzykowski Foundation, Fundacji Kościuszkowskiej i The Pollock Krasner Foundation. Jego pozycję wśród najwybitniejszych twórców współczesnych potwierdziła wystawa „Passage” w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski (w 1997 r.) – był to artystyczny trójgłos: Mikołaj Smoczyński – Jerzy Nowosielski – Leon Tarasewicz.

Jedna z prac Smoczyńskiego była pierwszym obiektem inaugurującym powstanie kolekcji sztuki współczesnej Lubelskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Jego prace znajdują się ponadto w zbiorach m.in.: Muzeów Narodowych w Szczecinie, Poznaniu, Warszawie i Łodzi oraz w warszawskiej Zachęcie, w CSW Zamku Ujazdowskim w Warszawie, Museum of Photography w San Diego (USA) i wielu innych.

WYBRANE WYSTAWY INDYWIDUALNE:
1980, 1991, 1997 – Galeria Stara, Lublin
1991, 1995 – Galeria Foksal, Warszawa
1991 – San Diego State University Art Gaallery, San Diego (USA)
1992 – E.L.A.C. Lyon, Francja
1993 – Centrum Sztuki Współczesnej, Zamek Ujazdowski, Warszawa
1993 – Galeria Krzysztofory, Kraków
1995 – Art in General Gallery, Nowy Jork
1996 – Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa
1997 – IFA Galerie, Berlin
1999 – Galeria u Jezuitów, Poznań
2001 – Galeria Arsenał, Poznań
2001 – International Studio Program, Nowy Jork
2003 – Galeria BWA, Zielona Góra
2003 – Galeria Sektor I, Katowice
2004 – Galeria Labirynt 2, Lublin
2004 – „Zmiana właściwości miejscowej”, Galeria Labirynt 2, Lublin
2006 – „Słupy milowe, Cysterna” CSW Zamek Ujazdowski
2006 – „Plakat autorski”, Galeria Grodzka, Lublin
2006 – „Mapa (obrazy i instalacje)”, Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra

WYBRANE WYSTAWY ZBIOROWE:
1985 – „Co słychać”, Dawne Zakłady Norblina, Warszawa
1988 – „Polska Fotografia Intermedialna”, Galeria Arsenał, Poznań
1990 – „Magowie i Mistycy”, Centrum Sztuki Współczesnej, Zamek Ujazdowski, Warszawa
1991 – „Konstrukcja w procesie – Back in Łódź”, Muzeum Włókiennictwa, Łódź
1992 – „Łódź – Lyon”, Musee Saint Pierre l’Art Contemporain, Lyon
1992 – „European Photography”, Museum of Modern Art, Berlin
1993 – 3th Istambul Biennial, Museum of Modern Art, Stambuł
1995 – „Frontiera”, Museum of Contemporary Art, Bolzano
1997 – „Nowosielski, Smoczyński, Tarasewicz”, Centrum Sztuki Współczesnej, Zamek Ujazdowski, Warszaw
1999 – „Aspects/Positions, 50 Years of Art In Central Europe 1949-1999”, Museum Moderner Kunst Stifting Ludwig, Wiedeń
2000 – „Duzzle Gradually”, Apex Art, Nowy Jork
2000 – „Transmissions”, Palais u Rhin, Strasbourg
2000 – „Arte a Centreeuropa 1949-1999”, Fundatio Joan Miro, Centre d’Estudis d’Art Contemporani, Barcelona
2001 – „Here and Now”, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa
2004 – „Zanurzenie”, Centre for Contemporary Art, Kijów
2005 – „Malarze fotografują”, Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej, Słupsk
2006 – „Terytoria”, Centrum Kultury, Lublin
2008 – „Na początku było pismo”, Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej, Słupsk
2009 – „Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Współczesnej”, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa