Teresa Murak

Uważana za jedną z najważniejszych polskich artystek konceptualnych oraz prekursorkę sztuki ziemi w Polsce. W swoich pracach odnosi się do natury, utożsamiając proces twórczy z fenomenem życia: wegetacją roślin, biologicznymi procesami wzrostu, zakwitania, rozpadu i entropii. Nawiązuje do rytmów i przemian świata przyrody, włączając naturę jako siłę sprawczą powstawania dzieła.

W latach 70. XX w. studiowała malarstwo u Jana Tarasina w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Szybko zajęła się performancem. Wiosną 1972 r. wyhodowała swoje pierwsze dzieło sztuki – „Pierwszy zasiew”. Inspirowała się po¬wstającymi wówczas akcjami i instalacjami artystycznymi.

Murak tworzy sztukę opartą na współuczestnic¬twie w naturze, posługując się tworzywami, które można określić jako naturalne: rosnącymi roślinami, zaczynem chlebowym, ziemią i ręcznie wykonanym papierem. Szczególne miejsce w jej twórczości zajmuje rzeżucha, zarówno w formie siewek, jak i całych dywanowych upraw. Artystka wykorzystuje także koniczynę, gorczycę, bluszcz, rozmaryn czy rutę. Za patronkę wybrała sobie Demeter. Rytuały płodności, wykorzystywanie przez artystkę jej ciała (płaszcz z rzeżuchy prezentowany w formie „Procesji” w 1974 r.) lub ciał innych kobiet (13 fragmentów zasiewu rzeżuchy rozłożone na kobiecym ciele jako symbole cyklów płodności w pracy „Kalendarz kobiety” z 1976 r.).

W twórczości artystki pojawiają się także fragmenty codzienności, jak zniszczone ścierki („Ścierki Wizytek” z 1988 r.), czy wymieciony ze starego domu kurz, z któ¬rego powstała rzeźba („Czas kontaktu” z 1985 r.).

Sztuka Murak przepełniona jest mistycyzmem i sacrum pierwotnych rytu¬ałów, które artystka łączy z wiejską obrzędowością katolicką („Dywan Wielkanocny” z 1974 r.).

Artystka w 2005 r. otrzymała Nagrodę im. Katarzyny Kobro. Została także odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (w 2015 r.).

WYBRANE WYSTAWY INDYWIDUALNE:
1972 – „Pierwszy zasiew”, Dziekanka, Akademia Sztuk Pięknych, Warszawa
1974 – „Sculpture for Earth” („Rzeźba dla Ziemi”), Ubbeboda, Szwecja
1974 – „Dywan Wielkanocny”, Kiełczewice
1974 – „Procesja”, Warszawa
1974 – „Przyjście zieleni”, Repassage, Warszawa
1976 – „Zasiew 31″- kalendarz kobiety”, Galeria Labirynt, Lublin
1981 – „Zasiew 30″, GN, Warszawa
1986 – „Desire, Action, On a Vigil” („Pragnienie, czynienie, czuwanie”), Moltkerei Werkstatt, Kolonia, Niemcy
1988 – „Ścierki wizytek”, Galeria Dziekanka, Warszawa
1989 – „Floor Cloths of the Visitation Nuns” (Ścierki wizytek), Moltkerei Wekstatt, Kolonia, Niemcy
1990 – „Ścierki wizytek”, Galeria Wschodnia, Łódź
1992 – „Dla tych, którzy kochają wiatr – Życie według Jana Pawła II”, Galeria Zachęta, Warszawa
1992 – „Teresa Murak”, Galerie Faust Rosa Turetsky, Genewa, Szwajcaria
1994 – „Słońce wstaje z Ziemi” (realizacja stała), Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
1996 – „Sculpture for the Earth” („Rzeźba dla Ziemi”) (realizacja stała), Hoffmann Collection, Berlin, Niemcy
1998 – „Miejsce dla Astrei” Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa
2002 – „Teresa Murak” (wystawa stała), Hoffmann Collection, Berlin, Niemcy
2004/2006 – „Most – Rzeźba spotkań” (nad Al. Solidarności), Warszawa