Jarosław Modzelewski

Jeden z najwybitniejszych malarzy współczesnych w Polsce. Profesor warszawskiej ASP. Współtwórca legendarnej Gruppy. W jego obrazach obecne jest wyciszenie i uporządkowanie. Często jest określany mianem malarza „ikon codzienności”.

Modzelewski jest jednym z najbardziej aktywnych twórców sztuk wizualnych w Polsce, który całkowicie poświęcił swą twórczość malarstwu. Obok Leona Tarasewicza należy na najbardziej wpływowych pedagogów kształcących nowe pokolenia artystów uprawiających malarstwo. Sztuka Modzelewskiego od początku jego drogi twórczej znalazła ważne miejsce na współczesnej scenie artystycznej i równie szybko zapisała się w historii sztuki jako silna, indywidualna postawa.

W 1982 r., dwa lata po ukończeniu studiów (podczas trwania stanu wojennego) Modzelewski założył grupę artystyczną o nazwie „Gruppa” – wspólnie z Ryszardem Grzybem, Pawłem Kowalewskim, Włodzimierzem Pawlakiem, Markiem Sobczykiem i Ryszardem Woźniakiem. Skupieni w tym nieformalnym ugrupowaniu przedstawiciele Nowej Ekspresji lat 80. XX w. w malarstwie i innych przejawach ekspresji twórczej (w tym w licznych akcjach i wystąpieniach) sprzeciwiali się zastanemu stanowi rzeczy i w krytyczny sposób odnosili się do napiętej sytuacji politycznej w kraju. Modzelewski, podobnie jak inni członkowie Gruppy, był również współwydawcą pisma „Oj dobrze już”, ukazującego się w latach 1984-1988. Od 1982 r. artysta aktywnie uczestniczył też w przykościelnych i prywatnych wystawach, organizowanych poza oficjalnym obiegiem sztuki państwowych muzeów i galerii.

W pierwszym okresie twórczości wyraźnie ciążącej ku abstrakcji Modzelewski często posługiwał się systemem ideogramów i znaków, następnie zaś motywami powielanymi z szablonu. Wspólnie z Markiem Sobczykiem, malarzem z Gruppy, wyjechał w 1984 r. na stypendium do Niemiec, gdzie tworzyli prace na papierze. Praktyka wspólnego malowania obrazów z Sobczykiem powróci kilkakrotnie w późniejszej twórczości malarza. Należy ją traktować jako gest przyjaźni, dialogu i podobnych poglądów artystycznych.

W obrazach Modzelewskiego obecne jest wyciszenie i uporządkowanie, w którym autor usiłuje przedstawić silny ładunek emocji. Wizualny język malarza polega na respektowaniu konwencji realistycznej przy próbie budowania niezwykłego nastroju, znalezionego w sytuacjach pozornie banalnych. Modzelewski często określany jest mianem malarza „ikon codzienności”, poszukującym odpowiedniej formuły do wyrażenia kondycji współczesnego człowieka. Postawa artysty, bez otwartego zaangażowania w sprawy duchowości czy religii, ma wyraźnie refleksyjny charakter.

Zdaniem artysty sztuka sama w sobie jest aktem przekraczania, poszukiwania konstrukcji i porządku wyższego rzędu. Jest w niej mnóstwo niebezpieczeństw, którym artysta czuje się poddany. Modzelewski deklaruje powinowactwo duchowe z twórczością Andrzeja Wróblewskiego i Jerzego Nowosielskiego. Zarówno u niego, jak i jego „ideałów” na które się powołuje, sprawy pozarozumowe manifestowane w figuracji mają znaczenie nadrzędne.

Przywiązany do klasyki malarstwa i szukający w niej inspiracji mierzy się nieustannie z deprecjonowanymi współcześnie tematami pejzażu i martwej natury, realizując w nich artystyczne zainteresowania i ambicje. Modzelewski jest jednym z niewielu malarzy, który osiągnął mistrzostwo w technice malarskiej zwanej temperą żółtkową – w 1997 r. artysta porzucił malarstwo olejne na rzecz tempery.

Artysta został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami, m.in. „Paszportem Polityki” za rok 1998, Nagrodą im. Jana Cybisa za rok 2004 oraz Nagrodą im. Kazimierza Ostrowskiego za rok 2014.

WYBRANE WYSTAWY:
1989 – „Tato, rączki to ludziki! Tato, rączki to armatki!”, Galeria Zderzak, Kraków
1992 – „Kunst, Europa”, Bonner Kunstverein, Bonn
1995 – „Nie dosyć, że kalectwo, to w dodatku wieczność”, Galeria Zderzak, Kraków
1996 – „Andrzej Wróblewski – Jarosław Modzelewski”, Galeria Zderzak, Kraków
1997 – „Okolice pracowni na peryferiach”, Galeria Zderzak, Kraków
1999-2000 – „Aspects – Positions. 50 Years of Art in Central Europe”, Wiedeń – Budapeszt
2000 – „Przegląd z malarstwa”, Bunkier Sztuki, Kraków; „Negocjatorzy sztuki”, CSW Łaźnia, Gdańsk
2001 – Irreligia, Atelier 340, Bruksela
2004 – „Wisła”, Galeria Zderzak, Kraków; „Powinność i bunt”, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
2005 – „Kilka wątków”, Muzeum Górnośląskie, Bytom; Moskwa – Warszawa, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa oraz Galeria Trietiakowska, Moskwa
2006 – „Malarstwo”, Galeria DAP, Warszawa, (z okazji przyznania nagrody im. Cybisa)
2006 – „Malarstwo Polskie na początku XXI wieku”, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
2008 – „Obrazy rozproszone”, Galeria Le Guern, Warszawa
2008 – Sztuka cenniejsza niż złoto, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa (z Markiem Sobczykiem)
2009 – Otwarta Pracownia, Kraków; Elektrociepłownia – impresje, Mieszkanie 23, Kraków
2009 – „Gender – check”, MuMok, Wiedeń (wspólnie z Markiem Sobczykiem)
2009 – „Iluminacje”, Salon Akademii, Warszawa
2010 – „A. Przyroda B. Przemysł C. Kultura i wypoczynek (szeroko rozumiane)”, Galeria Atak, Warszawa
2011 – „Nie należy myśleć tylko o jednym”, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
2011/2012 – „Tur an Tur. Obok. 1000 lat sąsiedztwa w sztuce. Martin Gropius Bau”, Berlin (wspólnie z Markiem Sobczykiem)
2012/2013 – Galeria BWA – Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim
2013 – „Stare papiery”, Galeria Bielska BWA
2013 – „Minister nie aprobuje takich wypowiedzi albo Metapolityka”, Galeria Zderzak, Kraków
2013 – „Drzwi otwarte”, Galeria Ego, Poznań
2014 – „Stare papiery. Nowe obrazy”, Galeria Zderzak, Kraków
2015 – „Kilkanaście nowych obrazów”, Centrum Aktywności Twórczej, Ustka